تمایل به نوشیدن الکل بسیار زودتر از آنی شکل گرفته که تاکنون حدس زده می‌شد. نتایج تحقیقات پژوهشگران می گوید  در عصر حجر حدود ۹ هزار سال پیش ساکنین دهی در چین نوعی نوشیدنی با ۱۰ درصد الکل درست می‌کردند. این نوشیدنی که به انگلیسی به آن مید (Mead) و در آلمانی مت (Met) می‌گویند، عمدتا از عسل و آب درست می‌شود. در آلمانی اصطلاح دیگری هم به کار می‌رود که ترجمه آن “شراب عسل” می‌شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ، محققین می گویند الکل به انسانها کمک می‌کرده تا در شرایط سخت آن دوران زندگی راحت‌تری داشته باشند. برای همین هم در دوران نوسنگی تولید ابتدایی نوشیدنی‌های الکلی در مناطق مختلف دنیا رواج یافت.

اما در عصر حاضر ثابت شده است که مصرف الکل حتی مصرف کم آن به خصوص اگر همراه با دیگر مواد اعتیاد آور باشد به مهارت رانندگی صدمه و آسیب می رساند. پس از ۸ تا ۱۲ ساعت که از مصرف زیاد آن بگذرد، سردرد، تهوع، لرزش و استفراغ ایجاد می شود.

  مصرف خیلی زیاد آن ممکن است موجب فلج شدن فعالیتهای مغزی و دستگاه تنفسی و در نتیجه مرگ می گردد. به طور کلی این اثرات چنانچه همراه با مصرف آرام بخشها و دیگر داروهای تضعیف کننده باشد، تشدید می گردد. مصرف زیاد آن همراه با داروهای ضد افسردگی از جمله بار بیتوریک ها اغلب ممکن است، موجب مرگ فرد گردد. مصرف منظم و مستمر حداقل ۴ بار نوشابه های الکلی در روز ممکن است در بلند مدت و به تدریج موجب آسیب کبد، مغز، قلب، و دیگر اعضای بدن گردد.

مصرف مداوم نوشابه های الکلی موجب سایروز کبدی، پانکریت و اختلالات کیسه صفرا، ناراحتی های گوارشی، زخم معده و اثنی عشر، گاستریت و برخی از سرطانها در دستگاه جهاز هاضمه می گردد.

نقشهای دستگاه عصبی از جمله نارسایی های اعمال هوشی، حرکتی و بی ثباتی هیجانی، کاهش ادراک حسی و سرانجام از دست دادن حافظه و فراموشی، تیرگی بینایی در بیشتر افراد معتاد به الکل دیده می شود. شایع ترین اختلال سیستم عصبی در الکلیسم مزمن، آسیب قرنیه و اعصاب چشم است. آسیب به مغز و ضایعات نسوج مغز، ناراحتی های قلبی از جمله آریتمی و تاکیکاردی از عوارض سوء مصرف است. الکل، رگهای کرونری قلب را کاهش می دهد.

این ماده در مردان موجب ضعف قوای جنسی می گردد و قدرت باروری آنان را کاهش می دهد. مصرف مزمن و زیاد مشروبات الکلی موجب اضطراب، عصبانیت و تند خویی، تحریک پذیری دلیریوم، ترمنس و دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی می گرد. از هم پاشیدگی زندگی خانوادگی، شغل و اجتماعی به طور کلی اعمال ضد اجتماعی و زوال ابعاد شخصیتی در نتیجه ادامه مصرف مشروبات الکلی پدیدار می گردد.

الکل اتانول یکی از داروهای اعتیاد آور محسوب می شود که به عنوان ماده آرام بخش برای خواص نشاط آور آن مصرف می شود. افزایش مقدار مصرفی آن به منظور ایجاد اثر مطلوب، ممکن است موجب ایجاد تحمل و وابستگی فیزیکی گردد. مصرف کنندگان مزمن یا افراد معتاد به آن ممکن است به مقدار ثابت مشروب بنوشند بدون اینکه مست شوند، در این صورت احتمال دارد که یک نوع وابستگی جسمی و روانی در آنان به الکل به وجود آید که قطع مصرف آن، نشانه های ترک را به صورت تحریک پذیری زیاد، تشنج، دلیریوم ترمنس، حالات بی قراری یا عصبانیت، بی خوابی، بد اشتهایی، عرق کردن و استفراغ ظاهر می سازد.

در کشورهای پیشرفته ، الکل از علل شایع تصادف است چون زمان پاسخ دهی عصبی را کاهش می‌دهد.استفاده زیاد از الکل می‌تواند به کبد آسیب بزند و ایجاد هپاتیت الکلی باشد و یا بیماری کبد چرب را ایجاد کند.

یک کبد چرب می‌تواند به سیروز کبدی تبدیل شود و سیروز کبدی مرحله نهایی بیماری کبد است که در آن کبد عملکرد خود را از دست می‌دهد.

الکل ، ریسک ابتلا به سرطانهای مری، گلو، حنجره، دهان و سینه را افزایش می‌دهد. نوشیدن الکل می‌تواند به مخاط روده باریک و معده آسیب بزند و این آسیب می‌تواند توانایی بدن را در جذب مواد غذایی تحت تاثیر قرار دهد.

الکل می‌تواند توانایی جنسی را در انسان تحت تاثیر قرار داده و آن را کاهش دهد . خانمهای باردار نباید الکل بنوشند. نوشیدن الکل در دوران بارداری می‌تواند جنین را به سندرم چنین الکلی مبتلا کند.

استفاده بیش از اندازه الکل علاوه بر اینکه انسان را به کمبود ویتامین ب-۱ ( تیامین ) مبتلا می‌کند، باعث آسیبهای مغزی برگشت ناپذیر هم می‌شود .

در افرادی که از الکل استفاده می‌کنند یکی از مشکلات این است که این افراد سیگاری باشند، استفاده همزمان از سیگار و الکل باعث چند برابر شدن خطر ابتلا به سرطال مری می‌شود.

برخی از منابع پزشکی معتقدند که استفاده مداوم از الکل برای دستگاه قلب و عروق انسان مفید است اما این موضوع کاملا ثابت نشده است و اگر بخواهیم فایده الکل و زیانهای آن را با هم مقایسه کنیم هنوز هم مشخص نیست کدامیک بر دیگری برتری دارد.

توصیه پزشکان این است که اگر با دانستن تمام آسیب‌های ناشی از الکل، شما تصمیم به خوردن الکل گرفته‌اید، در خوردن آن زیاده روی نکنید و خود را با الکل مسموم نکنید .از نظر مقدار، شما نباید بیشتر از یک گیلاس الکل از هر نوع را روزانه مصرف کنید .

 الکل به عنوان داروی اعتیاد آور، قدرت ایجاد وابستگی جسمی و روانی را دارد.

تــمـام الـکل هـا دارای ایـن خواص می بـاشنـد

۱- الکل در دمای اتاق یک مایع شفاف میباشد.

۲- چـگالی الکل از آب بیشتر بوده و سریـعتـر ازآب تبخیر میگردد. این ویژگی الکل را تقـطیر پذیرمیکند.

۳- الکل بسهولت در آب حل میشود.

۴- الکل قابل اشتعال میباشد.

روشهای تولید الکل متفاوت میباشد:

۱- از تخمیر حبوبات و میوه ها (مانند آبجو)

۲- از تقطیرحبوبات و میوه ها (مانند ودکا، ویسکی، جین)

۳- از تـغـییر شـیمیایی در سوختـهای فسـیلی هـمچـون گاز، زغال سنگ و نفت ( الکل صنعتی )

۴- از ترکیـب شیـمیـایی مـنوکســید کربن و هیدروژن (مانند متانول و الکل چوب)

الـکـل موجود در مشروبات الکلی از نوع اتیل الکل (اتانول) می بـاشد. مـیـزان اتـانـول در برخی مشروبات الکلی این چنین است:

آبجو: ۴ الی ۶ درصد

شراب: ۷ الی ۱۵ درصد

شامپاین: % ۸ الی ۱۴ درصد

مشروبات الکلی تقطیر شده همچون جین، ودکا، ویسکی:۴۰ الی ۹۵ درصد
نحوه جذب الکل در بدن

پـس مـصرف الـکـل در حـدود ۲۰ درصـد آن از طـریق معـده جذب شده و ۸۰ درصد مابقی در روده کوچک جـذب بـــدن میگردد. سرعت جذب الکل و میزان قدرت مست کنندگی آن به عوامل زیر بستگی دارد:

۱- پر و خالی بودن معده: چون بیشتر الکل مصرفی ازطـریــق روده کوچک جذب بدن میگردد، بنابراین اگر مـعـده شـما از غذا پر باشد، دریچه معده برای هضم غذا بـستـه شـده و عبـور الـکل بـه روده کــوچک کند می گردد و مـدت بیشتری الکل در معده باقی میماند.

۲- وزن بدن: هـر چه فرد وزنش بیشتر باشد، دیرتر تحت تاثیر الکل قرار میگیرد زیرا الکل پس از ورود به جریان خون در آب کل بدن حل شده و در واقع توزیع میگردد. بـنـابـراین افراد سنگین وزن تر به خاطر آب بیشتر در بدنشان، دیرتر تـحت تاثیر الکل واقع میشوند.

۳- چربی بدن: به علت آنکه الکل قادر به حل شدن در چربی نمیباشد، هـر چـه مـیزان چربی بدن بیشتر باشد، فرد بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد. عـکس مـوضـوع نـیز صـدق میکند افراد عضلانی دیرتر تحت تاثیر قرار میگیرند.

۴- جنـســیت: زنـان زودتـر از مـردان تـحـت تـاثـیـر قــرارمی گیـرند حـتـی اگـر وزنشـان بـرابر باشد. علت آن این اسـت کـه میـزان چـربـی بــدن زنان بیشتر از بدن مردان میباشد. همچنین بافت عضلانی در زنان کمـتر از مردان اسـت. زنـان هـمچنین فاقد آنزیم تجزیه کننده الکل بوده(دی هیدروژناز) که به عنـوان سـد محـافظ در معده عمل کرده و نقش تجزیه الکل را بعده دارد. همچنین زنانی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند، بیـشتر تحت تاثیر الکل هستند بـه عـلت آنـکـه قرصـهای ضـد بارداری متابولیسم الکل را کاهش میدهند.

۵- غلضت الکل: هر چه غلظت الکل بیشتر باشد، جـذب آن بیـشتـر و سـریـعتر است.

۶- سرعت نوشیدن، محـیط مـصرف (خانه، میـهمانـی، محل کار)، خـستگی ( چون کبد آنزیم کمتری تولید میکند)، نوع مشروب (مشروبات گازدار جذب الکل را افزایش میدهند) نیز در سرعت جذب الکل و تاثیر آن، موثر میباشند.

۷- اگر الکل همراه با دیگر قرصهای روانگران (اکستازی) مـصرف گـردند قدرت سرکوبگری الکل افزایش یافته و میتواند بسیار خطرناک باشد.

۸- افراد الکلی: افرادی که بطور مستمر الکل مصرف می کنند، نسـبـت به آن مقاومت پیدا کرده و در واقع بدنشان به مصرف الکل سازگاری پیدا می کند. بـنابـراین بـرای ایـجاد حالت مستی به الکل بیشتری نیاز دارند زیرا:

کبدشان در پی سازش، آنزیم تجزیه کننده بیشتری ترشح میکند فعالیت نورونهای دستگاه عصبی و مغزشان افزایش می یابد راه های دفع الکل، اثرات زیانبار کوتاه مدت و بلند مدت…

راه های دفع الکل

الکل از ۴ طریق دفع میگردد:

کـلیـه ۵ درصـد الـکل را از طریق ادرار از بـدن خارج می کند ششـهـا ۵ درصـد الـکـل را از طـریـق بـاز دم خـارج می کنند مقدار بسیاراندکی از طریق تعریق دفع میگردد قسمت اعظم الکل توسط آنـزیمـهای کـبد اکسید شـده و به اسـیـد استـیـک، دی اکسید کربن و آب تبدیل می گردد

بطور متوسط یک انسان معمولی قادر است ۱۵ میلی لیـتـر الـکل را در طـی یـک ساعت دفع کند.

میزان غلظت الکل خون

با اندازه گیری میزان الکل موجود در خون فرد میتوان تعیین کـرد چه میزان فرد تحت تاثیر الکل می باشـد. در زیــر حالات ایجاد شده در فرد بر اساس میزان درصد الکل درون خون بیان گردیده است:

مرحله نشاط آور (%۰٫۱۲-۰٫۰۳): افزایش اعتماد بنفس و شجاعت فرد، فرد پر حرف تر و اجتماعی تر می شـود، دقـتـش کـاهش مـی یـابد، چـهره افـروخته، قضاوتش مختل می گردد، معمولا اولین جمله ای که به ذهنش میـرسـد را بـیان میکند، در حرکات ظریف مانند نوشتن دچار مشکل می شود.

مـرحله برانگیختگی (%۰٫۲۵-۰٫۰۹): خـواب آلـوده، در درک و بـخـاطـــر آوردن موضوعات گذشته دچار مشکل می گردد، واکـنش وی در بـرابـر مـحرکات کاهش می یابد، حرکات بدن ناهماهنگ می شـود، بـیـنایـی مخـتـل مـی شــود. حـس چشایی و شنوایی کاهش می یابد.

مرحله سرگشتگی (%۰٫۳۰-۰٫۱۸): فرد گیج و مـبهوت است، شـایـد نـدانـد کجاست و مشغول چه کاریست، سرگیجه دارد و تلوتلو می خـورد، بـیـش از حد احـساساتی، خشن و یـا مـهربان مـی گـردد، خـواب آلـوده اسـت و درد را دیـرتـر احسـاس میکند، حرکات ناهماهنگ است، قادر به گرفتن شیئ که به سـمتـش پرتاب میگردد نیست.

مرحله بهت (%۰٫۴-۰٫۲۵): قادر به حرکت نیست، به محـرکات واکنش نشان نمی دهد، قادر به نشستن و ایستادن نیست، استفراغ می کند، مـمکن است بیهوش گردد.

مرحله کما (%۰٫۵۰-۰٫۳۵): فرد بیهوش است، احساس شدید سرما،تنفس کم عمق و آهسته میگردد، ضربان قلب کاهش می یابد، امکان مرگ وجود دارد.

مرحله مرگ: میزان ۰٫۵۰ درصد و یا بیشتر الکل در خون سبب مرگ می گردد.
اثرات کوتاه مدت الکل بر بدن

ارتـباطهای بین سلولهای عصبی تداخل کرده و فــعـالـیـت گـذرگاه های مـحـرک عـصبـی را ســرکـوب و گـذرگاه هـای بازدارنده عصبی را افزایش می دهـد. در کـل یک سرکوبگر دستگاه عصبی می باشد. اتساع مردمک چشم، افزایش ضـربان قـلب، بـی خـوابـی، تـهـوع و اسـتفراق، سرگیجه،احـساس بـی قـراری، خستـگی و اضطراب، جـریـان خـون ســطحی افزایش یافته که موجب تعریق بدن میـشود امـا

جریان خون عضلانی را کاهش داده و موجب درد عضلانی میـگردد. اعتـماد بنفس و شجاعت فرد افزایش می یـابـد.

کنترل رفتاری کاهش یافـتـه و مـمـکن اسـت فرد دست به عملی زده و یا حرفی بزند که بعدا پشیمان گردد. فرد اجتماعی تر می شود. تـعادل بدن کاهش می یابد، قوه تشخیص فرد کاهش می یابد، واکنش های کند به محرکات. چـون سبب دفع آب بدن میگردد، ایجاد تشنگی و نیاز به دفع ادرار افزایش مییابد. مـیـدان دیـد فرد کاهش یافته و گویی دچار نزدیک بینی می گـردد و تنـها اشـیـاء و افراد نزدیک بخود را دیده و به آنها توجه میکند.

اثرات بلند مدت(افراد الکلی)

از دست دادن حافظه، تغییر شخصیت، اختلال در سیستم عصبی،مشکلات پوسـتـــی، اسهال، سوء تـغـذیـه، مشـکـلات مـالی و خـانـوادگـی، رفتـار خـشونت آمـیــز، اضـطـراب و افسردگی شدید، آسیب به مخاط بینی، آسیب دائمی به کبد و مغز، سرطان سیـنه، حنجره، لب و مری، سقط جنین، ناباروری، بی میلی جنسی، زخم معده، فشـار خــون بالا و سکته قلبی، کم خونی، تورم کبد، اختلال در سیستم ایمنی بدن.

نکته: در صورت مصمومیت فرد به الـکل، نه نـوشیـدن قـهـوه و یـا دوش آب سـرد و دیــگر اعمال کارساز نمی بـاشد. تـنها زمان نیاز است تا الکل بطور کامل از بدنشان دفع گردد. این زمان معمولا ۱۰ ساعت بطول می انجامد. در صورت مصمومیت شدید حتما بیمار را به بیمارستان منتقل کنید.

در پایان به خاطر بسپارید که الکل یک سم میباشد و نه یک نوشیدنی نشاط آور.

آیا  می توانیم الکل مصرف کنیم ؟

یکی از علل عمده مرگ و میر جوانان نوشیدن الکل و رانندگی در حالت مستی است . الکل در عین حال یکی از دلایل مهم بزهکاری ، ارتکاب جرم ، موفق نشدن در مدرسه ، مسایل اجتماعی و عاطفی و خودکشی و استعمال مواد مخدر است .

بر اساس آمار موجود ۷۵ درصد نوجوانانی که الکل می نوشند ، یکبار مواد مخدر را امتحان کرده اند ، و این رقم در میان نوجوانانی که الکل مصرف نکرده اند به ۱۴ درصد کاهش می یابد .

درصد قابل توجه ای از این افراد نوشیدن الکل را از سنین پایین شروع کرده اند . شروع مصرف الکل ۱۰ تا ۲۵ درصد نوجوانها مربوط به دوران ۱۱ تا ۱۳ سالگی آنها می شود ، حتی دانش آموزان کلاس چهارم دبیرستان که مصرف الکل برای دانش آموزان هم سن و سال آنها مساله بزرگی است .

در این جا هم نظیر سیگار کشیدن ، جوانها از نوشیدن الکل و مضارات آن اطلاعات درستی ندارند . از جمله متداول ترین اسطوره های موجود درباره مصرف الکل می توان به موارد زیر اشاره کرد .

 نوشیدن الکل بی ضر است ؟

الکل یک ماده مخدر شبیه به نیکوتین یا هروئین است . بر خلاف غذا که باید جذب شود الکل مستقیما وارد جریان خون می شود ، از آنجایی که نوجوانان از بالغ ها کوچکتر هستند تاثیر الکل روی مغز و بدن آنها بیشتر است . جمعی که الکل وابسته می شوند و به وجود آن در خونشان احتیاج پیدا می کنند به این گروه الکلی می گویند .

الکل روی بخش های کنترل مغز اثر می گذارد . هماهنگی بدن را مختل می کند ، موانع بازدارنده و کنترل کننده را رفع می کند و احساس کاذب از اعتماد به نفس در اشخاص تولید می کند و اینگونه است که بسیاری از کسانی که الکل نوشیده اند هنگام رانندگی با سرعت زیاد رانندگی می کنند و باعث تصادف می شوند .

 الکل مشکلات را بر طرف می سازد ؟

الکل احساسات را تندتر می کند و اشکال این جاست که معلوم نیست کدام یک از احساسات ما آزاد می شوند . هر کس نسبت به مصرف الکل به شکلی واکنشی نشان می دهد . از آن گذشته یک شخص واحد نیز در هر بار مصرف الکل واکنش نشان می دهد . از آن گذشته نوشیدن الکل باعث شدت مشکلات می شود .

 الکل انسان را اجتماعی می کند ؟

هر کس در مواقعی احساس خجالت دارد . این امر به ویژه در میهمانی هایی که اشخاص همه را لزوما نمی شناسند بیشتر است . در این شرایط بعضی ها احساس می کنند با خوردن الکل راحت تر می شوند ، اما این راه حل مشکل نیست ، بعد از مصرف چند بار الکل فرد دچار اعتیاد می شود و دیگر بدون مصرف الکل نمی تواند در چنین مجالسی شرکت کند .

از مضرات الکل می توان به سرطان ریه ، سرطان معده ، پوکی استخوان ، سکته مغزی ، تشنج ، سرطان حنجره ، بیماریهای کلیه ، نتوانی جنسی و دهه ها بیماری دیگر نام برد .

الکل و بارداری:

 استفاده از مشروبات الکلی در دوران بارداری موجب ایجاد ناراحتی های جدی و غیر طبیعی شدن نوزاد می گردد. زنان بارداری که در دوران بارداری به حد زیاد مشروب می نوشند، ممکن است کودکان غیر طبیعی با نقیصه های ذهنی یا جسمی به دنیا آورند.

در یک آزمایشگاه – که در اثرات الکل بر روی جنین مادران الکلی آزمایش انجام شد- مشخص گردید که: نوشیدن زیاد و سپس قطع مصرف الکل در دوران بارداری، اثراتی را بر جنین می گذارد.

در ۳۲۲ نوزادی که غیر طبیعی بودند، ۳۲ درصد آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد افراط بودند و ۱۴ درصد آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد متعادل و ۹ درصد آنان متعلق به مادرانی که ترک کرده و در حال محرومیت به سر می برند.

 ۲۰ نفر از ۱۶۲ نوزادی که پس از تولد دچار سندرم قطع الکل بودند، متعلق به مادرانی بودند که در دوران بارداری شان روزانه ۳۰۰ میلی لیتر یا بیشتر مشروبات الکلی می نوشیده اند.